Thuyết học tập xã hội là gì?
Thuyết học tập xã hội giải thích rằng hành vi xã hội được học bằng cách quan sát và bắt chước hành vi của người khác. Nhà tâm lý học Albert Bandura đã phát triển lý thuyết học tập xã hội như một giải pháp thay thế cho công trình trước đó của nhà tâm lý học B.F. Skinner, người có ảnh hưởng đáng kể đến chủ nghĩa hành vi. Trong khi tâm lý học hành vi tập trung vào cách thức môi trường và sự củng cố tác động đến hành vi, công trình của Kazimierz Bandura khẳng định rằng các cá nhân có thể học cách hành động bằng cách quan sát người khác.
Các phương pháp học tập xã hội
Có rất nhiều cách để thực hiện các học tập xã hội trong đời sống. Nếu các phương pháp học tập xã hội được thực hiện một cách tự nhiên, nó có thể là một phương pháp học giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian. Học tập xã hội cũng có thể là một cứu cánh đối với một số người có kỹ năng học hỏi tốt từ môi trường xung quanh. Điều này cũng đem lại lợi ích to lớn cho các công ty đang tìm cách áp dụng học tập xã hội vào tổ chức của họ.
Để ứng dụng học tập xã hội vào trong mô hình công ty, sẽ có các phương pháp khác nhau tùy thuộc vào các mức độ nỗ lực khác nhau.
Học theo nhóm
Đối với học tập xã hội, phương pháp hiệu quả nhất là thành lập các nhóm học tập, như chúng ta dễ thấy nhất là ở các buổi hội thảo trực tiếp. Thông thường, nhiều người sẽ tập trung trong cùng một địa điểm để tiếp thu kiến thức mới về một chủ đề. Có nhiều cách khác nhau để học hiệu quả hơn thông qua tương tác xã hội và quan sát:
- Các câu hỏi cá nhân từ những người khác nhau giúp cải thiện sự hiểu biết của tất cả những người tham gia.
- Các nhiệm vụ nhóm thúc đẩy sự trao đổi trực tiếp.
- Bảo vệ quan điểm giúp tăng cường học tập cho những người tham gia.
- Người hướng dẫn có thể sử dụng các câu hỏi trọng tâm để giúp người học nắm được bản chất và tự kết nối.
Ứng dụng cổ điển này của học tập xã hội vẫn là nền tảng giáo dục trong hầu hết các chương trình giảng dạy dành cho trẻ em.
Ví dụ về việc Học theo nhóm
Có rất nhiều cách để áp dụng học tập theo nhóm tại nơi làm việc:
- Các cuộc họp nhóm học tập định kỳ trong hoặc sau giờ làm việc để cùng trao đổi về các chủ đề khác nhau.
- Tổ chức các nhóm tập trung để giải quyết các vấn đề cụ thể.
- Các nhóm học trực tuyến để nâng cao kỹ năng.
- Thông qua các cuộc thuyết trình và thảo luận.
Học thông qua Brainstorm
Đây là một hình thức học tập xã hội khá đặc biệt. Là một công cụ hiệu quả để khơi dậy sự sáng tạo và tìm ra giải pháp ban đầu cho các vấn đề ( còn được gọi là “spitballing”). Một số cá nhân sẽ đóng góp các ý tưởng và khái niệm một cách khá thô sơ, tạo tiền đề cho cuộc thảo luận.
Trong các giai đoạn sau, phương pháo này phát triển thành động não cụ thể hơn. Trong đó, các ý tưởng có cơ sở vững chắc được tiếp tục thực hiện ở dạng cụ thể hơn và cuối cùng phát triển thành chiến lược, quy trình hoặc thậm chí là sản phẩm. Không cần phải có một mục tiêu cụ thể ngay từ đầu, chỉ cần một chủ đề hoặc vấn đề được nêu lên.
Những buổi Brainstorm có thể có thời lượng khá ngẫu nhiên, với hiệu quả cao nhất được nhìn thấy ở các nhóm nhỏ gồm những người cùng có kiến thức về chủ đề đó. Tuy nhiên, những người bị cho là ngoại đạo có thể đem đến những ý tưởng mới mẻ mà người khác không nhìn thấy vì họ hoàn toàn bỏ qua các yếu tố kĩ thuật.
Trong một vài tình huống, phương pháp này cũng có thể đem đến lợi ích giúp giải quyết các vấn đề cấp bách và đưa ra giải pháp. Thường thì những phiên Brainstorm như vậy sẽ gây ra tranh chấp, nhưng nếu được tiến hành một cách văn minh và chuyên nghiệp, chúng có thể có lợi trong việc giải quyết vấn đề.
Những buổi như vậy được tổ chức là để thúc đẩy các ý tưởng sáng tạo và suy nghĩ vượt ra ngoài các giới hạn điển hình, nhằm xây dựng không gian cho sự tư duy và đổi mới cũng như học hỏi từ các đồng nghiệp.
Chuẩn đối sánh
Hành vi của con người có thể dự đoán được trong nhiều lĩnh vực. Kiến thức này có thể được sử dụng tích cực để thúc đẩy học tập xã hội. Bản chất con người là luôn so sánh bản thân mình với người khác, trở nên tốt hơn người khác hoặc ít nhất là theo kịp.
Bằng cách sử dụng các công nghệ tiên tiến kết hợp với học tập như game hóa hay kết nối mạng nội bộ, sẽ rất thú vị khi chia sẻ tiến độ và phần thưởng để cạnh tranh thành tích học tập của bạn với người khác.
Chuẩn đối sánh cũng góp phần tạo nên cam kết cá nhân cũng như cạnh tranh nội bộ. Điều này giúp thúc đẩy phát triển kỹ năng của họ để giành ưu thế, nhằm vượt lên trên hoặc chí ít là theo kịp đồng nghiệp. Điều cần thiết là phần thưởng và ý nghĩa của thành tích phải được duy trì trong giới hạn hợp lý để sự nhiệt tình không biến thành sự cạnh tranh và đố kỵ, tác động tiêu cực đến tinh thần và cuối cùng khiến năng suất của người lao động giảm.
Ví dụ về Chuẩn đối sánh trong Học tập Xã hội
Chuẩn đối sánh hoàn toàn là về việc so sánh mọi thứ, con người, hiệu suất, kết quả.
- Bảng xếp hạng dựa trên học tập có thể là một yếu tố quan trọng của sự cạnh tranh lành mạnh. Chúng có thể dẫn đến sự cạnh tranh tích cực giữa các đồng nghiệp trong cùng một vị trí, trong cùng một nhóm, bộ phận hoặc công ty con. Điều này có thể phát triển rộng ra thành sự cạnh tranh thường xuyên giữa các quốc gia hoặc doanh nghiệp trong khu vực nhằm thúc đẩy mọi người đạt được mục tiêu của họ.
- Để thể hiện những tác động tích cực của một nhân viên hoặc một nhóm, đưa ra phần thưởng là một ý tưởng phổ biến. Thang đánh giá thường được sử dụng để quyết định ai là người chiến thắng và so sánh hiệu suất hoặc kết quả của họ.
- Bằng cách chia sẻ các phương pháp hay nhất hoặc câu chuyện thành công của những người đã giành được giải thưởng hoặc dự án thành công, nhân viên được thúc đẩy và có thể sử dụng thông tin để xác định bước nào họ đã hoàn thành đúng và bước nào cần cải thiện.
- Khi game hóa trở nên phổ biến hơn, hệ thống huy hiệu đang trở thành xu hướng trong các tổ chức để khuyến khích sự cạnh tranh trung thực giữa các đồng nghiệp. Vì điều này, các đồng nghiệp thách thức lẫn nhau và chính bản thân họ để kiếm nhiều huy hiệu hơn.
Lãnh đạo là tấm gương
Đây là một hình thức chuẩn đối sánh nội bộ khá đặc biệt. Thông thường, những người lãnh đạo luôn có một hình ảnh cụ thể ngoài kỹ năng làm việc và lãnh đạo. Nhiều nhân viên hy vọng một ngày nào đó họ sẽ đạt được vị trí tương đương như vậy, do đó họ có xu hướng chú ý đến cách người lãnh đạo của họ cư xử. Lúc này, học tập xã hội có xu hướng diễn ra tự nhiên. Cấp trên càng tích cực, dễ mến và được lòng mọi người thì nhân viên của họ càng muốn phân tích và nếu có thể thì học theo hành vi của cấp trên.
Khi các nhà quản lý và những người ở vị trí cấp cao làm điều gì đó, nó hầu như luôn được quan sát. Vì vậy, để thúc đẩy đồng nghiệp học hỏi, các nhà quản lý cần tự mình tận dụng các cơ hội học tập sẵn có và chia sẻ điều này một cách cởi mở. . Những người thành công thường bị bắt chước nhiều nhất. Để áp dụng ý tưởng này vào thực tiễn, nếu người quản lý bỏ ra nửa tiếng để học mỗi ngày, nhân viên của họ cũng sẽ cố gắng học nhiều hơn.
Truyền thông mạng xã hội
Mọi người thường liên kết phương tiện truyền thông xã hội với học tập xã hội, nhưng điều đó vẫn không hoàn toàn chính xác. Phương tiện truyền thông xã hội không phải là một phương pháp học tập xã hội mà chỉ là một công cụ giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập xã hội. Nhờ sự phổ biến rộng rãi của công nghệ và internet, video và các nền tảng truyền thông xã hội đã cung cấp một phương pháp linh hoạt để truyền đạt thông tin thích hợp khắp toàn cầu. Mọi người từ bất cứ đâu có thể học hỏi lẫn nhau bất cứ lúc nào.
Ý tưởng này đã thu hút thế hệ trẻ, đến mức họ hào hứng tìm đến các tương tác trực tuyến thay vì các tương tác truyền thống đã được chứng minh. Tuy nhiên, cách tiếp cận này có phần chưa hoàn thiện, bởi vì nó loại bỏ một số khía cạnh nhất định của giao tiếp như giọng điệu diễn giải, biểu cảm khuôn mặt hay các cử chỉ.
Các công ty thường có ứng dụng trò chuyện nội bộ của họ. Những công cụ này hỗ trợ giao tiếp từ xa thông qua thảo luận nhằm thúc đẩy học tập xã hội. Tuy nhiên, sự phụ thuộc quá mức vào các công cụ này cũng có thể gây bất lợi cho việc học tập xã hội. Cần cẩn thận để giữ cho các phần mềm này chỉ nên được coi là một công cụ chứ không phải phương pháp duy nhất.
Các nền tảng như YouTube, Twitter hay Facebook không chỉ được sử dụng để giải trí. Các nhóm chuyên gia, video giải thích hoặc diễn đàn để giải quyết các vấn đề phức tạp có thể cho phép học tập xã hội thậm chí vượt ra ngoài ranh giới của doanh nghiệp hoặc quốc gia. Chia sẻ kinh nghiệm bản thân trên các trang web và diễn đàn thảo luận cũng sẽ nâng cao danh tiếng của bạn với tư cách là một chuyên gia về chủ đề này, mang đến các cơ hội tiếp thị mới đồng thời giúp bạn được khách hàng tiềm năng chú ý nhiều hơn.
Ví dụ về Tích hợp mạng xã hội
Phương tiện truyền thông xã hội cung cấp cho chúng ta vô số cách để giao tiếp với những người khác trên khắp thế giới. Mỗi doanh nghiệp và cá nhân nên xem xét các lựa chọn phù hợp nhất với họ.
- Sử dụng các mạng liên lạc nội bộ có thể củng cố lòng trung thành của nhân viên bằng cách tạo ra ý thức cộng đồng mạnh mẽ hơn và đẩy nhanh quá trình truyền thông tin.
- Một ví dụ điển hình về cách hoạt động của học tập xã hội là tham gia vào các diễn đàn. Có những diễn đàn được tổ chức bởi các công ty, hoặc diễn đàn mở cho phép khách truy cập thảo luận về bất kỳ điều gì. Một ví dụ tuyệt vời cho các diễn mở nổi tiếng là Stackoverflow hay Reddit.
- Khá tương tự là sự tham gia của các cộng đồng. Nhiều cộng đồng đang thảo luận các chủ đề khá chuyên sâu ở mức độ cao, như công nghệ hay đề tài khoa học. Điều này có thể xảy ra trực tuyến hoặc ngoại tuyến. Các cộng đồng yêu cầu đăng ký và thường cần một số bằng chứng cho thấy thành viên có trình độ chuyên môn nhất định để tham gia vào các cuộc đàm phán. Đối với các chuyên gia của công ty, những nhóm như vậy có thể là một kinh nghiệm học tập khá quý giá.
- Đối với các cuộc thảo luận ít chuyên biệt hơn nhưng vẫn tập trung, chúng ta có các nhóm xã hội. Những nhóm như vậy cũng thường yêu cầu đăng ký nhưng với ít kỳ vọng hơn. Các cuộc nói chuyện xã hội có bản chất chung chung hơn, nhưng chúng cũng có thể hữu ích cho việc tìm hiểu về nhiều quan điểm khác nhau.
- Nhân viên đôi khi được hưởng lợi từ việc xem video hoặc học hỏi thông qua các nguồn trực tuyến khác. Nội dung như vậy có thể được chia sẻ hoặc khám phá thông qua phương tiện truyền thông xã hội (nội bộ hoặc bên ngoài). Chúng tôi gọi đây là một hình thức học tập xã hội.
Phần 2:
https://tamlyhoc101.com/9-phuong-phap-kinh-dien-cua-thuyet-hoc-tap-xa-hoi-phan-2-20230104
Nguồn:
https://www.valamis.com/hub/social-learning
