Điều kiện hóa cổ điển là gì?
Điều kiện hóa cổ điển, đôi khi còn được gọi là điều kiện Pavlovian, là một hình thức học tập trong đó một kích thích không điều kiện được kết hợp với một kích thích trung tính, dẫn đến một phản ứng có điều kiện.
Các ứng dụng nền tảng
Ngày nay, việc ứng dụng điều kiện hóa cổ điển vào trong đời sống đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là trong một số lĩnh vực như điều trị sức khỏe tâm thần, giáo dục hay huấn luyện thú cưng.
1. Sức khỏe tinh thần
Điều kiện hóa cổ điển có thể đóng góp một vai trò quan trọng khi được ứng dụng vào khía cạnh sức khỏe tinh thần vì nó có thể hữu ích trong việc điều trị và hiểu sự phát triển của một số rối loạn.
Nghiên cứu đã chỉ ra một số nguyên tắc điều kiện hóa cổ điển hữu ích trong việc điều trị:
- Lo lắng
- Trầm cảm
- Ám ảnh
- Bệnh tâm thần hoảng loạn
- Rối loạn sử dụng chất gây nghiện
- Chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế
Một số liệu pháp đã được sử dụng để giúp bệnh nhân đối phó với một số tình trạng rối loạn sức khỏe tâm thần khác nhau, chẳng hạn như phương pháp điều trị tiếp xúc và ác cảm.
Liệu pháp tiếp xúc được sử dụng để điều trị chứng ám ảnh sợ hãi và lo lắng nhằm loại bỏ chúng. Trong các liệu pháp tiếp xúc, những người mắc chứng lo âu và ám ảnh sợ hãi được tiếp xúc với những gì họ sợ nhất ở một nơi an toàn cho đến khi họ không còn sợ hãi nữa.
Các liệu pháp ác cảm sẽ thay thế những phản ứng tích cực theo sau các hành vi tiêu cực thành các phản ứng tiêu cực. Ví dụ, đối với một người nghiện rượu, họ có thể được cho uống một loại thuốc khiến họ cảm thấy khó chịu mỗi khi uống rượu. Phản ứng tiêu cực này sẽ khiến họ không còn thèm rượu nữa.
Điều kiện hóa cổ điển và ám ảnh
Một nghiên cứu cũ hơn đã xem xét cách điều kiện hóa cổ điển có thể được sử dụng trong phản ứng lo lắng và sợ hãi. Nó sử dụng một con chuột để đánh giá mức độ sợ hãi của một đứa trẻ trong một môi trường yên tĩnh. Kết quả là đứa trẻ không cảm thấy sợ chuột. Tuy nhiên, khi đứa trẻ liên tục tiếp xúc với con chuột này cùng với tiếng ồn lớn và âm thanh nguy hiểm, đứa trẻ trở nên bắt đầu sợ chuột và những vật thể trông tương tự khác.
Điều này cho thấy điều kiện hóa cổ điển đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc điều trị các vấn đề về rối loạn sức khỏe tâm thần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nó có thể dẫn đến sự phát triển của chứng ám ảnh sợ hãi mới.
2. Giáo dục
Trong môi trường giáo dục, điều kiện hóa cổ điển có thể được áp dụng để cung cấp cho học sinh những liên tưởng tích cực trong quá trình học tập của họ.
Ví dụ, nếu một học sinh cảm thấy rất lo lắng khi tham gia một bài thuyết trình trong lớp, giáo viên có thể phát triển một số tác nhân kích thích tích cực liên quan đến việc nói trước đám đông để mang lại sự tự tin. Về phần mình, học sinh học cách liên kết việc nói trước đám đông với một môi trường tích cực.
3. Ác cảm mùi vị
Ác cảm mùi vị có thể làm tăng khả năng sống sót của một loài. Một nghiên cứu đặc biệt đã được thực hiện trên chuột. Những con chuột đã phải chịu một dạng bức xạ khiến chúng cảm thấy buồn nôn. Sau khi tiếp xúc, những con chuột không còn thích nước có hương vị được đưa cho chúng cùng lúc với bức xạ.
Bức xạ hoạt động giống như một tác nhân kích thích không điều kiện, bởi vì nó tạo ra cảm giác buồn nôn một cách tự nhiên. Nước có hương vị đóng vai trò như một tác nhân kích thích có điều kiện, bởi vì khi những con chuột chỉ tiếp xúc với nước có hương vị mà không có bức xạ, chúng cũng cảm thấy nôn nao giống như khi bị nhiễm phóng xạ.
4. Quảng cáo
Các nhà quảng cáo thường sử dụng điều kiện hóa cổ điển để thúc đẩy tiêu dùng của người mua hàng.
Chẳng hạn, họ có thể quảng cáo một sản phẩm mang lại niềm vui cho người tiêu dùng. Đến cuối cùng, người xem sẽ có ấn tượng rằng những người đang sử dụng sản phẩm này dường như trông rất vui vẻ và hài lòng. Cảm giác này có thể thay đổi quan điểm của người xem và khuyến khích họ mua sản phẩm được đề cập.
Âm nhạc trong quảng cáo cũng sẽ hoạt động như một loại điều kiện hóa cổ điển. Âm nhạc sôi động, lạc quan sẽ mang lại phản ứng đầy cảm xúc. Cuối cùng, khán giả sẽ liên tưởng đến thương hiệu với những cảm xúc tích cực này.
5. Hiệu ứng giả dược
Điều kiện hóa cổ điển đã được nghiên cứu như là một phần của hiệu ứng giả dược. Nghiên cứu về lĩnh vực tâm lý học này đã phát hiện ra rằng điều kiện hóa cổ điển về cơ bản có thể tạo ra hiệu ứng giả dược.
Một nghiên cứu đã xem xét điều kiện hóa cổ điển liên quan đến hiệu ứng giả dược và điều chỉnh cơn đau và phát hiện ra rằng một cá nhân có thể giảm đau nếu họ có niềm tin liên quan đến cơn đau ở mức độ thấp hơn.
6. Huấn luyện thú cưng
Điều kiện hóa cổ điển là một lựa chọn phổ biến được nhiều người sử dụng để huấn luyện thú cưng trở nên ngoan ngoãn. Nó được thực hiện để hỗ trợ sửa đổi hành vi nhằm giúp thú cưng của bạn có hành vi tốt một cách vô thức.
Điều kiện hóa cổ điển và thú cưng của bạn
Điều kiện hóa cổ điển thường được sử dụng để huấn luyện động vật. Tuy nhiên, đôi khi, nó cũng có thể xảy ra một cách ngẫu nhiên. Ví dụ: nếu bạn thường xuyên nhặt chìa khóa trước khi dắt thú cưng đi dạo, thì chúng ban đầu có thể sẽ không liên tưởng đến âm thanh của chìa khóa với việc đi dạo. Tuy nhiên, cuối cùng, âm thanh của chìa khóa sẽ khiến thú cưng của bạn cho rằng nó sắp đi dạo, điều này sẽ gây ra phản ứng.
Kết luận
Tóm lại, điều kiện hóa cổ điển là một nguyên tắc học tập mạnh mẽ đã được áp dụng thành công cho nhiều tình huống khác nhau. Sáu ứng dụng cơ bản được nêu trong bài viết này cung cấp một cái nhìn ban đầu về ảnh hưởng tiềm tàng của nó. Từ các can thiệp y tế đến huấn luyện động vật, điều kiện hóa cổ điển có thể hình thành cả hành vi tích cực và tiêu cực.
Nó là một công cụ quan trọng cho các chuyên gia làm việc trong nhiều lĩnh vực, chẳng hạn như tâm lý học, giáo dục và y học. Với nghiên cứu sâu hơn, điều kiện hóa cổ điển có thể tiếp tục là một cách hiệu quả để sửa đổi hành vi và cung cấp những cách mới để tác động đến thế giới của chúng ta.
Nguồn:
https://www.verywellhealth.com/classical-conditioning-5218361
Đọc thêm:
https://tamlyhoc101.com/5-nguyen-tac-cot-loi-cua-dieu-kien-hoa-co-dien-20230105
https://tamlyhoc101.com/dieu-kien-hoa-co-dien-la-gi-20221229
