Liệu pháp nhân văn (Humanistic Therapy) là gì?

Mục Lục

Liệu pháp nhân văn là gì?

Liệu pháp nhân văn mô tả một loạt các loại liệu pháp khác nhau tập trung vào một người với tư cách là một cá nhân có tiềm năng và khả năng độc nhất. Trái ngược với các liệu pháp tập trung vào việc sửa chữa những sai sót của các cá nhân, liệu pháp này được dành riêng để giúp họ phát triển thông qua việc vượt qua các thử thách cá nhân.

Liệu pháp nhân văn phát triển từ tâm lý học nhân văn, một quan điểm nhấn mạnh rằng con người bẩm sinh đã tốt. Cách tiếp cận này có xu hướng toàn diện hơn và xem xét toàn bộ con người thay vì chỉ một lĩnh vực trong cuộc sống của một người. Bằng cách nhấn mạnh các kỹ năng và đặc điểm tích cực của một người, nó khuyến khích mọi người chữa lành vết thương và tìm thấy sự thỏa mãn cá nhân.

Các kiểu liệu pháp nhân văn

Có một số kiểu liệu pháp nhân văn khác nhau. Một số trong số này bao gồm:

Liệu pháp lấy khách hàng làm trung tâm: Còn được gọi là liệu pháp lấy con người làm trung tâm, cách tiếp cận này liên quan đến việc nhà trị liệu thực hiện một cách tiếp cận không chỉ dẫn đối với quá trình trị liệu. Cá nhân hành động như một đối tác bình đẳng, trong khi nhà trị liệu đưa ra sự đồng cảm và quan tâm tích cực vô điều kiện.
Liệu pháp hiện sinh (Existential therapy): Đây là một phương pháp trị liệu triết học có tác dụng giúp mọi người hiểu rõ hơn về vị trí của họ trong vũ trụ. Nó hoạt động bằng cách giúp mọi người khám phá những điều mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của họ. Mọi người học cách chấp nhận trách nhiệm cho những lựa chọn của chính họ và nhận ra rằng họ có quyền thay đổi để mang lại nhiều ý nghĩa và mục đích hơn cho cuộc sống của họ.
Liệu pháp Gestalt: Kiểu liệu pháp nhân văn này tập trung vào cuộc sống và trải nghiệm hiện tại của một người hơn là nhìn vào quá khứ của họ. Nó nhấn mạnh rất nhiều vào cách cá nhân nhận thức và tạo ra ý nghĩa từ những trải nghiệm của họ.
Liệu pháp ý nghĩa (Logotherapy): Loại trị liệu này tập trung vào việc giúp mọi người tìm cách chịu đựng những khó khăn trong cuộc sống và tìm thấy mục đích và ý nghĩa. Nó đề xuất rằng việc tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh thần và giảm các triệu chứng của các tình trạng bao gồm trầm cảm, đau buồn và chấn thương.
Liệu pháp kể chuyện (Narrative therapy): Phương pháp trị liệu này giúp mọi người xác định các giá trị và kỹ năng của họ bằng cách tập trung vào những câu chuyện và trải nghiệm cá nhân của họ. Nó cố gắng giúp mọi người thấy rằng họ tách biệt khỏi các vấn đề của họ.

Liệu pháp nhân văn là một thuật ngữ rộng đề cập đến nhiều loại trị liệu khác nhau. Kiểu liệu pháp nhân văn cụ thể phù hợp với bạn sẽ phụ thuộc vào mục tiêu của bạn và những triệu chứng đang được điều trị.

Các kỹ thuật

Các nhà trị liệu nhân văn sử dụng một số kỹ thuật được thiết kế để hỗ trợ mọi người khi họ hướng tới sự thay đổi. Một số kỹ thuật chính thường được sử dụng bao gồm:

Sự trung thực (Congruence): Kỹ thuật này rất cần thiết đối với liệu pháp nhân văn và liên quan đến việc nhà trị liệu phải trung thực, cởi mở và chân thật khi họ tương tác với cá nhân đang trong quá trình trị liệu.
Sự thấu cảm (Empathetic understanding): Điều này liên quan đến việc nhà trị liệu không chỉ hiểu những gì khách hàng đang cảm thấy và nói, mà còn truyền đạt sự hiểu biết đó cho khách hàng. Cá nhân nên cảm thấy được lắng nghe, nhìn thấy và thấu hiểu.
Lắng nghe có phản hồi (Reflective listening): Điều này liên quan đến việc tích cực lắng nghe người bệnh và sau đó tóm tắt những gì khách hàng đã nói bằng lời của họ. Chiến lược này có thể giúp củng cố những gì khách hàng đang nói, cho phép họ phản ánh lại lời nói của chính họ và làm sáng tỏ những hiểu lầm tiềm ẩn.
Nhìn nhận tích cực vô điều kiện (Unconditional positive regard): Kỹ thuật này liên quan đến việc nhà trị liệu chấp nhận cá nhân mà không phán xét. Nó được đặc trưng bởi một thái độ quan tâm đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy giá trị bản thân, sự phát triển cá nhân và sự tự nhận thức.

Bởi vì liệu pháp nhân văn tập trung vào hiện tại, nó cũng có thể sử dụng một phương pháp thực hành được gọi là chánh niệm để giúp mọi người nhận thức rõ hơn về bản thân và môi trường của họ.

Các nhà trị liệu sử dụng những kỹ thuật này để hỗ trợ mọi người khi họ phát triển khả năng tự nhận thức cao hơn. Những kỹ thuật này tập trung vào việc giải quyết các vấn đề cụ thể; thay vào đó, mục tiêu của họ là khuyến khích mọi người coi bản thân họ có khả năng điều khiển hành vi của chính họ và đạt được các mục tiêu duy nhất của họ.

Liệu pháp nhân văn có thể giúp ích gì?

Hầu như không có nhiều nghiên cứu về hiệu quả của liệu pháp nhân văn đối với các điều kiện cụ thể. Điều này có thể một phần là do những cách tiếp cận này tập trung ít hơn vào các triệu chứng và kết quả có thể đo lường được. Tuy nhiên, liệu pháp nhân văn đã được sử dụng để điều trị một loạt các tình trạng sức khỏe tâm thần khác nhau. Một số trong số này bao gồm:

Sự lo lắng
Trầm cảm
Lòng tự trọng thấp
Rối loạn hoảng sợ
Rối loạn nhân cách
Rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD)
Rối loạn tâm thần
Vấn đề về các mối quan hệ
Lạm dụng chất kích thích
Tổn thương

Cách tiếp cận này cũng có thể hữu ích cho những người không tập trung vào việc điều trị một tình trạng cụ thể. Những người quan tâm đến việc tối đa hóa tiềm năng của họ và phát triển như một người có thể được hưởng lợi từ các liệu pháp nhân văn.

Lợi ích của liệu pháp nhân văn

Một lợi ích của liệu pháp nhân văn là cách tiếp cận này có thể là nguồn đồng cảm và hỗ trợ tuyệt vời. Vì các nhà trị liệu được đào tạo để không phán xét và lắng nghe với sự thấu hiểu, nên bạn có thể cảm thấy thoải mái hơn khi cởi mở và chia sẻ cảm xúc của mình.

Liệu pháp nhân văn cho phép bạn đóng một vai trò rất tích cực trong quá trình điều trị của mình, trong khi nhà trị liệu đóng vai trò là một cố vấn hiểu biết và đáng tin cậy.

Bởi vì liệu pháp nhân văn tập trung vào những phẩm chất tích cực của một người, nó có thể giúp mọi người cảm thấy được trao quyền và tích cực hơn trong quá trình tạo ra những thay đổi trong cuộc sống của họ. Thay vì bị sa lầy hoặc choáng váng trước những khó khăn, nó giúp mọi người tập trung hơn vào việc xem xét các điểm mạnh của mình và sử dụng những điểm mạnh đó để đáp ứng các yêu cầu của họ.

Phương pháp trị liệu này cũng có thể là một cách hiệu quả để học các kỹ năng đối phó—bao gồm phân tích vấn đề và giảm căng thẳng—sẽ hữu ích khi bạn gặp thử thách sau này trong cuộc sống. Bằng cách nâng cao lòng tự trọng và giá trị bản thân, chiến thuật này sẽ khiến bạn cảm thấy mình có khả năng hơn sau khi đối mặt với khó khăn.

Hiệu quả

Nghiên cứu chỉ ra rằng liệu pháp nhân văn có thể là một phương pháp điều trị hiệu quả khi đối phó với một loạt các rối loạn và những khó khăn khác.

Một đánh giá nghiên cứu năm 2013 cho thấy liệu pháp lấy khách hàng làm trung tâm là một cách tiếp cận hiệu quả trong điều trị trầm cảm, rối loạn tâm thần, các vấn đề về mối quan hệ và sang chấn.
Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy những người trẻ tuổi gặp phải căng thẳng tâm lý đã cải thiện các triệu chứng cảm xúc sau khi được tư vấn liệu pháp nhân văn.
Một thử nghiệm thăm dò năm 2019 đã so sánh liệu pháp lấy khách hàng làm trung tâm với liệu pháp hành vi nhận thức tập trung vào chấn thương trong việc điều trị cho bà mẹ và trẻ em từng trải qua chấn thương. Mặc dù kết quả chỉ ra rằng liệu pháp lấy khách hàng làm trung tâm dẫn đến giảm triệu chứng đáng kể ở trẻ em, liệu pháp hành vi nhận thức được phát hiện là có hiệu quả hơn nhiều trong việc giảm triệu chứng ở các bà mẹ.

Những điều cần cân nhắc

Liệu pháp nhân văn là một loại liệu pháp nói chuyện. Nó mang tính toàn diện, vì vậy hãy mong đợi nó bao hàm nhiều khía cạnh khác nhau trong cuộc sống của bạn. Tuy nhiên, nó có xu hướng tập trung nhiều hơn vào hiện tại hơn là đào sâu vào những gánh nặng và khó khăn trong quá khứ. Một số người có thể thấy điều này là thách thức vì nó nhấn mạnh việc chịu trách nhiệm cá nhân và hành động trực tiếp để làm cho cuộc sống hiện tại của bạn tốt hơn thay vì đổ lỗi.

Không giống như các nhà nhà trị liệu khác, các nhà trị liệu nhân văn thường có phương pháp điều trị gián tiếp hơn. Vì vậy nên bạn sẽ đóng vai trò tích cực trong việc hướng dẫn các phương pháp điều trị của mình. Chuyên gia trị liệu của bạn sẽ đóng vai trò là người hướng dẫn hỗ trợ và đồng cảm. Thay vì xem nhà trị liệu của bạn như một giáo viên hoặc nhân vật có thẩm quyền, họ sẽ bình đẳng với bạn. Điều này có thể khó khăn nếu bạn thích cách tiếp cận có cấu trúc hơn.

Điều quan trọng là phải nhận ra rằng liệu pháp nhân văn không giải quyết các vấn đề cụ thể. Nếu bạn đang thực sự gặp vấn đề sẽ được giải quyết tốt hơn bằng một loại trị liệu có cấu trúc, định hướng vấn đề hơn. Trong trường hợp này thì liệu pháp nhân văn có thể không phù hợp với nhu cầu của bạn.

Liệu pháp nhân văn có thể giúp bạn đạt được sự phát triển cá nhân, nhưng nó không có xu hướng tập trung vào việc giải quyết các rối loạn hoặc triệu chứng cụ thể. Bạn nên xem xét nhu cầu và mục tiêu của mình trước khi quyết định xem liệu pháp nhân văn có phù hợp với bạn hay không.

Làm thế nào để bắt đầu với liệu pháp nhân văn

Nếu bạn muốn thử loại trị liệu này, bước đầu tiên của bạn là tìm một nhà trị liệu thực hành liệu pháp nhân văn. Bạn có thể yêu cầu nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu của mình giới thiệu đến một chuyên gia trong khu vực của bạn. Một lựa chọn khác là tìm kiếm danh mục trị liệu trực tuyến.

Nếu bạn muốn thử trị liệu trực tuyến, hãy kiểm tra với nền tảng trị liệu hoặc tìm kiếm các nhà cung cấp trong khu vực của bạn có cung cấp tùy chọn trị liệu trực tuyến.

Nếu có thể, hãy yêu cầu một cuộc tư vấn trước để bạn có thể quyết định xem nhà trị liệu có phù hợp hay không. Một nhà trị liệu không phán xét, đồng cảm, ấm áp và thấu hiểu có thể giúp xây dựng một liên minh trị liệu mạnh mẽ hơn. Nghiên cứu cho thấy rằng chính mối quan hệ này giữa nhà trị liệu và thân chủ đóng một vai trò quan trọng trong kết quả trị liệu.

Kết luận

Tóm lại, liệu pháp nhân văn là một loại tâm lý trị liệu nhấn mạnh những trải nghiệm độc đáo của mỗi cá nhân và tiềm năng vốn có của họ. Nó tập trung vào việc giải quyết cảm giác và cảm xúc, nâng cao nhận thức về bản thân, xây dựng mối quan hệ giữa khách hàng và nhà trị liệu và nhận ra tầm quan trọng của sự phát triển cá nhân.

Nó có thể được sử dụng để điều trị nhiều vấn đề về sức khỏe tâm thần, từ trầm cảm và lo lắng đến tức giận mãn tính và lạm dụng chất kích thích. Các nhà trị liệu nhân văn cố gắng tạo ra một bầu không khí tôn trọng khách hàng của họ để tạo điều kiện cho sự thay đổi có ý nghĩa.

Nguồn:

https://www.verywellmind.com/humanistic-therapy-definition-types-techniques-and-efficacy-5203657

Đọc thêm:

https://tamlyhoc101.com/lieu-phap-hanh-vi-la-gi-20230113

https://tamlyhoc101.com/thuyet-giam-ham-muon-tac-dong-the-nao-toi-hanh-vi-20230215