Những người nhà hoạt động sức khỏe tâm thần đang vận động Quốc hội giúp họ xếp tâm thần phân liệt vào loại bệnh não như Parkinson hoặc Alzheimers, thay vì là một bệnh tâm thần, một động thái có thể giảm kỳ thị và dẫn đến nhiều sự đầu tư hơn cho phương án chữa trị.
Các quan chức y tế liên bang, các nhà khoa học và bác sĩ cho biết các tình trạng gây rối loạn tâm thần, chẳng hạn như tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực, chưa được hiểu rõ và trong tâm trí công chúng, thường liên quan đến hành vi bạo lực. Bệnh nhân có nhiều khả năng trở thành người vô gia cư, bị giam giữ, tự tử và chết trẻ hơn những người mắc bất kỳ bệnh thần kinh nào khác.
“Hãy nhìn vào sự mất kết nối trong cách những bệnh nhân này được điều trị. Đó là điều vô lương tâm”, Raymond Cho, giáo sư nghiên cứu tâm thần học tại Đại học Y khoa Baylor và là chủ tịch của Liên minh Tâm thần phân liệt và Rối loạn liên quan của Mỹ, nói.
Nhóm của ông nằm trong số những người tập trung vào phái chiếm hữu trong Quốc hội – đặc biệt là những người đã từng đấu tranh cho sức khỏe tâm thần trong quá khứ – để đưa bệnh tâm thần phân liệt vào một chương trình CDC mới nhằm thu thập dữ liệu về tỷ lệ phổ biến và các yếu tố nguy cơ của các tình trạng thần kinh trong dân số Hoa Kỳ. Rốt cuộc những phát hiện có thể được sử dụng để thúc đẩy Tổ chức Y tế Thế giới phân loại lại chứng rối loạn này – một quá trình phức tạp có thể mất nhiều năm.
Vấn đề là CDC chỉ có đủ tiền để nghiên cứu một số điều kiện hữu hạn, đẩy các nhóm vận động bệnh tật vào tính thế cạnh tranh với nhau.
Những nỗ lực của những người hoạt động vì bệnh nhân tâm thần phân liệt chỉ mới bắt đầu, và cho đến nay, chưa có nhà lập pháp nào đứng ra chấp nhận rõ ràng ủng hộ cho điều này. Chính quyền Trump đã không đưa ra quan điểm vào thời điểm này, mặc dù người đứng đầu cơ quan sức khỏe tâm thần Elinore McCance-Katz thừa nhận có dữ liệu làm cơ sở thần kinh củng cố cho tình trạng này.
John Snook, giám đốc điều hành của Trung tâm Vận động Điều trị, một tổ chức phi lợi nhuận có mục tiêu loại bỏ các rào cản đối với việc điều trị bệnh tâm thần, cho biết CDC từ lâu đã bỏ qua một số tình trạng ít được hiểu biết hơn dù tỷ lệ tử vong đáng báo động. Theo một nghiên cứu, tỷ lệ tử vong ở những người mắc bệnh tâm thần phân liệt cao gấp 4 lần so với dân số chung.
Ông nói: “Không để CDC tham gia vào loại gánh nặng quá lớn này là một tín hiệu lớn cho các nhà nghiên cứu khác, cho những người trong ngành dược phẩm và cho tất cả mọi người rằng chúng tôi không coi bệnh tâm thần nghiêm trọng như các bệnh khác”.
Một phần của thái độ có thể xuất phát từ thực tế là không rõ nguyên nhân của bệnh tâm thần phân liệt. Theo Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia, di truyền, môi trường và sự mất cân bằng hóa học trong não đều góp phần vào nguy cơ phát triển tình trạng có thể ảnh hưởng đến 2 triệu người Mỹ này, theo Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia. Tâm thần phân liệt từ lâu đã được coi là một bệnh tâm thần nghiêm trọng vì những người mắc bệnh này trải qua các giai đoạn rối loạn tâm thần liên quan đến ảo tưởng và ảo giác – thường bắt đầu ở từ khi mới trưởng thành. Các phương pháp điều trị thường tập trung vào việc giảm thiểu các triệu chứng.
Các nhóm thúc đẩy phân loại lại hy vọng sẽ làm được điều tương tự đối với các tình trạng khác như rối loạn lưỡng cực, cũng có thể liên quan đến rối loạn tâm thần, nhưng đang bắt đầu với bệnh tâm thần phân liệt vì những hậu quả nghiêm trọng của nó. NIMH xếp tình trạng này trong số 15 nguyên nhân gây tàn tật hàng đầu trên toàn thế giới và ước tính các tình trạng tâm thần nghiêm trọng như vậy có thể làm giảm tuổi thọ trung bình 28 năm.
Snook nói: “Khoa học đã rõ ràng, đó là một tình trạng thần kinh”. “Nếu tâm thần phân liệt là một căn bệnh mà chúng ta mới phát hiện ngày hôm nay thì sẽ không có câu hỏi về cách chúng ta phân loại nó”.
“Đó là một căn bệnh tàn bạo,” Linda Stalters, giám đốc điều hành của liên minh bệnh tâm thần phân liệt nói thêm. “Chúng ta vẫn đối xử với mọi người như người ta đã làm trong thời trung cổ”.
Nhưng các cuộc thảo luận về căn bệnh này và các triệu chứng nhận dạng nó thường chỉ giới hạn ở hậu quả của các vụ xả súng hàng loạt, khi trọng tâm thường chuyển sang sức khỏe tâm thần của kẻ xả súng.
Nhóm của Cho, cùng với Trung tâm Vận động Điều trị và Liên minh Quốc gia về Bệnh Tâm thần, cho biết việc phân loại lại là một tình trạng thần kinh sẽ có khả năng mở ra nhiều kinh phí nghiên cứu hơn. Các cơ quan trực thuộc Viện Y tế Quốc gia đã bắt đầu chi 1,9 tỷ đô la chỉ riêng cho nghiên cứu bệnh Alzheimer trong năm 2018, nhiều hơn toàn bộ ngân sách 1,2 tỷ đô la cho Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia.
Nâng cao nhận thức cũng có thể tăng khả năng tiếp cận các phương pháp điều trị mà không phải lúc nào cũng được bảo hiểm chi trả. Các dịch vụ sức khỏe tâm thần không phải lúc nào cũng được bảo hiểm ở cùng mức với các tình trạng y tế khác, bất chấp luật ngang giá của liên bang.
Arman Fesharaki-Zadeh, một giảng viên về tâm thần học và thần kinh học tại Trường Y Yale, cho biết tách những người bị tâm thần phân liệt và các bệnh tâm thần nghiêm trọng khác khỏi các bệnh não khác là một cách tiếp cận lỗi thời mà ông mô tả là “điên rồ”.
“Họ bị xã hội xa lánh,” ông nói. “Tôi không tin vào sự phân biệt của chẩn đoán này.”
Nhưng một số người trong cộng đồng sức khỏe tâm thần không chắc rằng việc phân loại lại tình trạng bệnh sẽ thay đổi thái độ đối với căn bệnh.
Joe Parks, giám đốc y tế tại Hội đồng Quốc gia về Sức khỏe Hành vi, cho biết: “Tôi hoài nghi rằng việc phân loại chính thức sẽ thay đổi cách nghĩ của dân số nói chung về căn bệnh”.
Paul Gionfriddo, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Mental Health America cho biết: “Tôi nghĩ nó giống như nỗ lực trong tuyệt vọng nhưng thất bại. “Tôi không chắc rằng điều này có thể đã được hiểu hay chưa. Chưa có một loại khoa học nào đằng sau điều này khiến mọi người thường nghĩ về nó theo cùng một cách” như bệnh Alzheimer và các bệnh não thông thường khác.
Nhưng các nhóm vận động hành lang để phân loại lại cho biết đó chính xác là lý do tại sao họ muốn bệnh tâm thần phân liệt được đưa vào sự giám sát của CDC: để thuyết phục các nhà nghiên cứu và công chúng rằng tình trạng bệnh là dựa trên sinh học với các nguyên nhân có thể xảy ra.
Nghiên cứu về bệnh tâm thần phân liệt “có thể sẽ thu thập được nhiều kinh phí hơn khi chúng tôi có những con số thực tế cho thấy có nhiều người mắc chứng bệnh này hơn những gì chúng ta biết hiện nay”, Stalters nói. “Sẽ tập trung nhiều hơn vào khám phá và điều trị.”
(Nguồn: POLITICO)
