Nếu bạn hoặc người thân mắc chứng rối loạn nhân cách ranh giới (BPD), bạn có thể tự hỏi điều gì đã gây ra nó hoặc liệu bạn có lỗi không. Sự phát triển của chứng rối loạn này rất phức tạp và có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn, vì vậy không chắc là do lỗi của một người hoặc một vật.
Nguyên nhân chính xác của BPD vẫn chưa được biết, nhưng hầu hết các chuyên gia tin rằng BPD phát triển do kết quả của các yếu tố sinh học, di truyền và môi trường. Sau đây là những giả thuyết có một số bằng chứng hỗ trợ nhưng không có nghĩa là kết luận. Nghiên cứu thêm là cần thiết để xác định làm thế nào và tại sao các yếu tố được thảo luận dưới đây có liên quan đến BPD.
Ảnh hưởng từ môi trường
Có bằng chứng mạnh mẽ chứng minh mối liên hệ giữa trải nghiệm thời thơ ấu đau buồn, đặc biệt liên quan đến người chăm sóc và sự phát triển của BPD. Các loại trải nghiệm thời thơ ấu có thể liên quan đến BPD bao gồm:
- Sớm tách khỏi người chăm sóc
- Bỏ bê tình cảm hoặc thể chất
- Sự vô cảm của cha mẹ
- Lạm dụng thể chất và tình dục
Người ta cho rằng sự tương tác giữa các yếu tố sinh học và vô hiệu hoá môi trường thời thơ ấu có thể kết hợp khiến một người có xu hướng phát triển BPD. Môi trường vô hiệu về mặt cảm xúc là môi trường mà các nhu cầu cảm xúc của trẻ không được đáp ứng.
Môi trường bị vô hiệu hoá không phải lúc nào cũng rõ ràng đối với những người đã trải qua nó hoặc với những người xung quanh họ. Những trải nghiệm đau đớn này có thể được che giấu và thậm chí được ngụy trang thành những lời khen ngợi.
Không phải tất cả những người mắc chứng BPD đều có những trải nghiệm thời thơ ấu như vậy — mặc dù một số lượng lớn đều trải qua. Và không phải ai có những trải nghiệm kiểu này cũng sẽ mắc chứng BPD. Có khả năng là sự kết hợp của nhiều yếu tố chứ không phải chỉ một nguyên nhân duy nhất gây ra hầu hết các trường hợp rối loạn nhân cách ranh giới.
Di truyền học
Mặc dù các nghiên cứu ban đầu cho thấy BPD có xu hướng xảy ra trong gia đình, nhưng trong một thời gian, người ta không biết liệu điều này là do ảnh hưởng của môi trường hay do di truyền. Hiện nay có một số bằng chứng cho thấy ngoài môi trường, yếu tố di truyền đóng một vai trò quan trọng.
Đặc biệt, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một biến thể trong gen kiểm soát cách bộ não sử dụng serotonin (một chất hóa học tự nhiên trong não) có thể liên quan đến BPD. Có vẻ như những người có biến thể di truyền cụ thể này có thể có nhiều khả năng phát triển BPD nếu họ cũng trải qua những điều khó khăn trong thời thơ ấu (ví dụ, tách biệt khỏi những người chăm sóc hỗ trợ).
Một nghiên cứu cho thấy những con khỉ có biến thể gen serotonin phát triển các triệu chứng giống tương tự như BPD, nhưng đó là khi chúng bị tách khỏi mẹ của chúng và được nuôi dưỡng trong môi trường ít nuôi dưỡng hơn. Những con khỉ có sự biến đổi gen lớn lên trong sự nuôi dưỡng của khỉ mẹ có khả năng phát triển các triệu chứng giống BPD ít hơn nhiều.
Các yếu tố sinh học
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người mắc chứng BPD có sự khác biệt trong cả cấu trúc của não và chức năng não của họ. BPD có liên quan đến hoạt động quá mức trong các vùng não kiểm soát trải nghiệm và biểu hiện cảm xúc.
Ví dụ, những người mắc chứng BPD có nhiều hoạt động hơn ở hệ limbic, một khu vực của não kiểm soát sự sợ hãi, tức giận và hung hăng, hơn những người không mắc BPD. Sự khác biệt này có thể liên quan đến các triệu chứng bất ổn về cảm xúc của BPD. Các nghiên cứu mới hơn cũng đã tìm thấy mối liên hệ giữa hormone oxytocin và sự phát triển của BPD.
Đôi lời từ Verywell
Có nhiều điều cần biết về nguyên nhân của BPD, và có khả năng đó là sự kết hợp của nhiều yếu tố hơn là một phát hiện cụ thể nào có thể dẫn đến chứng rối loạn này. Nghiên cứu đang được tiến hành và hy vọng chúng ta sẽ học hỏi được nhiều điều hơn trong những năm tới.
Hiểu được các nguyên nhân tiềm ẩn có thể giúp ngăn ngừa sự khởi phát của rối loạn, đặc biệt là ở những người có khuynh hướng di truyền hoặc sinh học với hội chứng. Như vậy, một môi trường vô hiệu có hại cho trẻ liệu nó có làm tăng khả năng mắc BPD trong tương lai hay không.
(Nguồn: verywell mind)
